Suốt quá trình phát triển một năm, cây cà phê cho ra trái bình thường gồm có hai hạt, hình dẹp. Tuy nhiên, trong một khu vườn cà phê, sẽ luôn có một tỷ lệ từ 1% đến 8% trái cà phê không phát triển cách bình thường mà như là một dạng đột biến. Các trái cà phê nầy không cho hai hạt dẹp mà bên trong vỏ quả chỉ phát triển một hạt duy nhất hình tròn. Nhìn thoáng bên ngoài hai loại trái nầy trên cùng một cây cà phê rất khó phân biệt. Tuy nhiên, nếu quan sát cẩn thận trong nhiều mùa vụ, nhất là khi trái chín, hạt bên trong phát triển đầy đủ, chúng ta cũng có thể nhận dạng ra được chúng. Ở việt nam thường gọi hạt cà phê nầy là cà phê Cu-li, trong tiếng Anh là peaberry và tiếng Tây Ban Nha là Caracol. Cà phê Cu-li tròn, sau khi qua chế biến, nhân cà phê sẽ được chọn, tách ra khỏi các hạt cà phê dẹp bình thường và được bán như là một dòng cà phê riêng biệt.
Khi được rang vừa, cà phê hạt Culi sẽ có hương vị khá đặc biệt. Ly cà phê được pha bởi hạt Culi rang vừa sẽ hấp dẫn bạn với mùi thảo mộc hòa với một ít mùi gỗ, vị hơi đắng xen lẫn vị chua nhẹ và hậu vị kéo dài. Nếu có thể cho bạn lời khuyên, tôi khuyên bạn nên pha cho mình một ly cà phê Culi rang vừa, cho một ít đường, một ít đá vào buổi trưa.., đắng đắng, chua chua, ngọt ngọt, hương thơm thì không cưỡng nổi.. Cách tốt nhất để mang lại sự tỉnh táo cho một buổi chiều làm việc hiệu quả của bạn đấy !!
(Bài viết bởi tác giả Phan Đàm Trung Tín_nếu trích để sử dụng bạn phải ghi tên tác giả và nguồn trích http://www.dalatcoffee.com.vn)